Komisáriu CAC Fila Hikas Mai Timor-Leste husi Estadus Unidus

Dili, 13/6/2012 –Komisáriu Komisaun Anti-Korrupsaun (CAC) Adérito de Jesus Soares to’o hikas iha Timor-Leste horiseik hafoin partisipa eventus importante rua iha Washington DC, Estadus Unidus Amerika.

Eventes rua ne’e mak konferensia international nebe organiza husi Banku Mundial nia International Corruption Hunters Alliance (ICHA) no formasaun konaba investigasaun finanseira internasional husi George Washinton University Law School hamutuk ho Stolen Asset Recovery (StAR).

Iha konferensia ne’e Komisáriu mos sai nudar orador  iha sesaun Sharing Strategies and Success Stories for Facing Challenges in International Anti-Corruption Effort, nebe Komisáriu koalia konaba esperiensia CAC nian iha luta hasoru korrupsaun.

Tuir Komisáriu, eventus rua ne’e importante no fo valor bo’ot tebes ba Timor-leste tamba fo oportunidade mai ita hodi fahe esperiensia balu konaba oinsa hari’I instituisaun hanesan CAC no ba ita atu halo networking ho organizasoens husi rai seluk nebe estabelese kleur ona no iha esperiensia barak ona iha servisu kombate korrupsaun.

Konferensia ICHA ne’e realiza hafoin iha tinan 2010 membru aliansa ICHA liu 250 hakotu lia hamutuk konaba asoens prioridade balu hanesan  estabelese asaun kriminarl hasoru ofisiais koruptu sira, buka tuir no lori-fila prosedimentus ilegal sira, fornese rekursu nebe nato’on no efektivu no fo informasaun mos atu prevene no funu hasoru korrupsaun, no oinsa atu monitoriza no publika resultadu investigativu nian sira.

CAC Commissioner Returns Home from Washington Trip

Dili, 13/6/2012 – Anti-Corruption Commissioner (CAC), Adérito de Jesus Soares returned home safely yesterday after participating two important events in Washington DC, United States of America.

The two abovementioned events were the World Bank’s International Corruption Hunters Alliance (ICHA) international conference on Corruption Hunters: Innovations and New Frontiers and the George Washington University Law School and the Stolen Asset Recovery (StAR)’s workshop on International Financial Investigation.

In the ICHA conference, Commissioner Adérito was invited as one of the panel speakers for the session “Sharing Strategies and Success Stories for Facing Challenges in International Anti-Corruption Effort,” where he shared CAC’s experience regarding institutional building and combating corruption in Timor-Leste.

According to Commissioner, the events in Washington were very important and worthwhile for Timor-Leste—they provided opportunity for the country to share its experience regarding institutional building with other participants and also opened up a path for networking with established and experienced organizations from other part of the world in fighting corruption.

The ICHA conference was taken place after the 2010 meeting where more than 250 Alliance members concurred on priority actions to step up criminal action against corrupt officials; pursue mufti-jurisdictional prosecutions; track and return illegal proceeds; provide effective tools and information to prevent and attack corruption; and monitor and disclose investigative results.

CAC Holds Discussion with and Explores Information from MI & Secondary School in Dili

12/06/2012— Last Thursday, the Anti-Corruption Commission (CAC) team met and discussed with the Ministry of Infrastructure aimed at exploring and gathering in-depth information about the work of the Ministry during the IV Constitutional Government–how the Ministry executes and implements its development program, including procurement process and infrastructure project cycles.

In this regards, CAC team was briefed by the Ministry regarding state general budget execution process, application of rules and procedures and the nature and implementation of procurement policy. In addition, the Ministry shared its experience about the challenges it faced in the last five years and how the Ministry’s leadership went through the process and tried to overcome those obstacles.

Officials from both sides who attended the meeting that was held in the Ministry—from the Anti-Corruption Commission were led by its two Deputies, Manuel C.C. Bucar Corte-Real and José António de Jesus das Neves and from the Ministry of Infrastructure were led by Minister Pedro Lay and Vice-Minister José Carrascalão.

In another development, last Wednesday, CAC held a preliminary meeting with directors of two secondary schools in Dili and discussed on how to motivate the educationalists to have creativity and initiative to transform the concept of morality into students’ practical life, especially in school. Such concept of morality involves honesty, discipline, respect and responsibility and integrity.

In the meeting, CAC’s Director of Education Campaign and Research, Rosário de Araújo also shared idea about school canteen that is based on honesty as a practical example of transforming the concept of morality into students and that the schools can initiate such project based on their creativity and with their own resources.

Such idea sets as a base in the formation of education regarding fighting corruption that starts from the early stage.

The two secondary school directors who came to the meeting were from the 4 de Setembro Balide and the Colégio Sagrado Coração de Jesus Becora.

CAC Hala’o Diskusaun ho no Halibur Informasaun husi MI no Iskola Sekundaria iha Dili

Dili 12/06/2012–Iha Kinta semana kotuk, ekipa Komisaun Anti-Korrupsaun (CAC) hala’o sorumutu ho ekipa husi Ministériu Infrastrutura (MI) ho nia objektivu atu CAC hetan informasaun kle’an kona ba oinsa servisu MI nian durante mandatu IV Governu Konstitusional, oinsa ekzekuta no implementa program dezenvolvimentu, inklui prosesu aprovizionamentu no siklu projektu infrastrutura.

Iha oportunidade ne’e, ekipa CAC hetan esplikasaun balu husi autoridade másimu MI nian kona-ba prosesu ekzekusaun orsamentu jeral estadu, aplikasaun prosedimentu legál, implementasaun polítika no natureza servisu prosesu aprovizionamentu. Alein de ne’e, ekipa CAC mos rona esplikasaun kona-ba desafiu no obstaklu servisu durante iha terrenu no oinsa lideransa iha Ministériu no nia Sekretárius Estadu sira enfrenta dezafiu sira ne’e.

Iha sorumutu nebe hala’o iha Edifisiu Ministériu Infrastruture ne’e, ekipa CAC nian lidera husi Komisáriu Adjuntus nain rua, Manuel C. C. Bucar Corte-Real no José António de Jesus das Neves no husi Minist

CAC Hala’o Diskusaun ho no Halibur Informasaun husi MI no Iskola Sekundaria iha Dili

Dili 12/06/2012–Iha Kinta semana kotuk, ekipa Komisaun Anti-Korrupsaun (CAC) hala’o sorumutu ho ekipa husi Ministériu Infrastrutura (MI) ho nia objektivu atu CAC hetan informasaun kle’an kona ba oinsa servisu MI nian durante mandatu IV Governu Konstitusional, oinsa ekzekuta no implementa program dezenvolvimentu, inklui prosesu aprovizionamentu no siklu projektu infrastrutura.

Iha oportunidade ne’e, ekipa CAC hetan esplikasaun balu husi autoridade másimu MI nian kona-ba prosesu ekzekusaun orsamentu jeral estadu, aplikasaun prosedimentu legál, implementasaun polítika no natureza servisu prosesu aprovizionamentu. Alein de ne’e, ekipa CAC mos rona esplikasaun kona-ba desafiu no obstaklu servisu durante iha terrenu no oinsa lideransa iha Ministériu no nia Sekretárius Estadu sira enfrenta dezafiu sira ne’e.

Iha sorumutu nebe hala’o iha Edifisiu Ministériu Infrastruture ne’e, ekipa CAC nian lidera husi Komisáriu Adjuntus nain rua, Manuel C. C. Bucar Corte-Real no José António de Jesus das Neves no husi Ministériu Infrastrutura lidera husi Ministru Infrastrutura Pedro Lay no nia Vice-Ministru José Carrascalão.

Iha okaziaun seluk, iha Kuarta semana kotuk, CAC realiza sorumutu preliminária ho diretores eskolar eskola sekundária rua iha Dili no koalia kona ba oinsa atu motiva edukador sira hodi iha kreatividade no inisiativa  atu transforma konseitu valor moralidade iha prátika hanesan– honestidade, displina, respeitu-malu, responsabilidade, integridade ho seluk tan ba estudante sira iha iskola fatin.

Iha sorumutu ne’e, Diretur Diresaun Edukasaun Kampanha no Peskiza CAC, Rosário de Araújo, fahe hanoin konaba kantina honestidade hanesan ezemplu ida husi prátika moris lor-loron nian iha iskola fatin, nebe eskola sira sei bele harí’i kantina honestidade ne’e ho sira nia kreatividades, meius no rekursus rasik.

Konseitu ne’e hanesan baze ida ba formasaun edukasaun anti-korrupsaun iha iskola fatin nebe hahu kedas husi baze.

Autoridades eskolar nebe tuir sorumutu ho CAC hamutuk ho Komisáriu Adjuntu Neves ho nia ekipa mai husi Eskola Sekundáriu Publiku 4 de Setembro Balide no Eskola Sekundáriu Colégio Sagrado Coração de Jesus Becora.

 

Komisáriu CAC Partisipa Konferensia ICHA iha Washington

Dili, 1/06/2012–Komisáriu Komisarun Anti-Korrupsaun (CAC) Adérito de Jesus Soares, tuir kalendáriu sei partisipa konferensia nebe organiza husi Banku Mundial nia organizasaun aliansa naran the International Corruption Hunters Alliance (ICHA) iha Washington DC, Estadus Unidus Amerika husi loron 5-6 fulan Junhu 2012. Partisipasaun Komisáriu CAC iha konferensia ne’e hanesan bainaka reprezenta nasaun Timor Leste.

Eventu internasional ne’e sei halibur ofisiais senior orgaun investigasaun ba korrupsaun, autoridade prokurador no organizasaun internasional husi nasaun hamutuk atus ida resin ho objektivu prinsipal atu demonstra no halo diskusaun kona ba progresu ne’ebe Aliansa ICHA identifika ona iha nia konferensia tinan 2010 no atu avansa ajenda oinsa funu hasoru korrupsaun globalmente liu husi inovasaun teknolojia. Iha eventu neé Komisaun Organizadora konvida Komisáriu CAC atu sai mos nudar panelista iha sesaun konferensia ne’e iha parte fahe esperiensia ka information sharing konaba suksesu ruma no estratejias hodi infrenta dezafiu sira iha esforsu luta hasoru korrupsaun internasional. Iha ne’e, Komisáriu CAC sei fahe esperiensia ho tópiku konaba estratejias no dezafius nebe enfrenta iha prosesu hari instituisaun CAC hodi kombate korrupsaun iha Timor-Leste.

Konferensia ICHA nian iha tinan 2010, membrus ICHA sira hakotu lia halo aksaun prioridade  atu aumenta medidas kriminal hasoru korruptu sira; buka tuir ezizensia multi-jurisdiksaun; buka tuir no lori hikas riku soi ne’ebe hetan illegalmente; prepara pasus efektivu no informasaun atu prevene no ataka korrupsaun, halo monitorizasaun nomos relata rezultadu investigasaun.

Tuir kalendáriu, Komisáriu CAC sei fila hikas mai Timor-Leste iha loron 12 fulan Junhu 2012 hafoin partisipa formasaun durante loron rua, husi loron 7-8 nebe organiza konjunta entre George Washington University Law School no Stolen Asset Recovery (StAR) Initiative.